Op het visitekaartje van Samantha Graus prijken maar liefst drie functies: ze is adviseur Leren en Ontwikkelen, docent Learning and Development in Organisations én (tot september 2020) examencommissielid. Als adviseur bij de HAN Academy werkt ze nauw samen met Cito in de ontwikkeling en realisatie van maatwerktrainingen voor de basis- en seniorkwalificatie examinering (BKE/SKE).

Van oorsprong is Samantha onderwijs- en opleidingskundige. Ze werkte al als docent bij de HAN toen de functie van adviseur Leren en Ontwikkelen bij de HAN Academy vrijkwam. “De functie is vooral gericht op docentprofessionalisering, dus dat sprak me direct aan”, aldus Samantha. Inmiddels werkt Samantha drie dagen als adviseur, de overige dagen staat ze zelf voor de klas. De perfecte combinatie, vindt ze zelf. “Omdat ik zelf ook als docent werk, weet ik wat er speelt in de praktijk.”

Kwaliteit van toetsing

In 2011 ontstond er flinke commotie over de kwaliteit van toetsing in het hbo. Daarom werd in 2013 een basis- en seniorkwalificatie examinering (BKE/SKE) geïntroduceerd. Iedere docent moet in ieder geval over de basiskwalificatie beschikken. De HAN Academy ging samen met Cito aan de slag om de certificeringstrajecten op te zetten. “In het begin waren veel docenten cynisch”, blikt Samantha terug. “Ik snap dat wel; ze werken vaak al jaren binnen de HAN en dan komt er weer van bovenaf zo'n regel, dat ze iets ‘moeten’. Daarom hebben we ons geconcentreerd op de relevantie voor de werkpraktijk van de docenten. We hebben het niet over de verplichte certificering, maar over een kwaliteitsimpuls voor het onderwijs. Dus we hebben gezegd: kijk eens binnen jouw opleiding welke thema’s er leven en welke behoefte er is op het gebied van toetsing en neem dat als uitgangpunt. Door met docenten te praten over wat zíj nodig hebben, ervaren ze het als waardevol en zinvol om een scholingstraject te doorlopen.”

Maatwerk

Alle nieuwe docenten die bij de HAN instromen zijn verplicht hun Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB) te behalen. De basiskwalificatie examinering (BKE) is daar een onderdeel van. Samantha: “We bieden twee soorten maatwerktrajecten aan: hackatons en gespreide maatwerktrajecten. De hackatons zijn ontstaan uit een pilot binnen de opleiding ICA (Informatie Communicatie Academy). In een hackaton, een bekend fenomeen in de ICT-sector, werk je in een kort tijdsbestek aan een bepaald thema en lever je op het eind ook het product op. In onze hackatons gaan docenten vier dagen achter elkaar intensief aan de slag met toetsing. Een trainer van Cito geeft de theoretische uitleg en de begeleider van de HAN helpt om de theoretische kennis direct toe te passen. Twee weken later vindt een afrondende bijeenkomst plaats waarin docenten het resultaat presenteren, vaak aan de hele opleiding.”
Naast de hackatons biedt de Academy gespreide maatwerktrajecten aan. “Die zijn opgezet volgens hetzelfde principe, maar ze zijn verdeeld over vier dagdelen verspreid over een iets langere periode, bijvoorbeeld anderhalve maand”, legt Samantha uit.
Tijdens het traject kijken de trainers van Cito en de HAN hoe deelnemers zich ontwikkelen en de deelnemers zelf schrijven een korte reflectie over wat ze hebben geleerd en wat ze meenemen naar de opleiding. “Dus het is heel duurzame toetsontwikkeling”, zegt Samantha. “Door docenten te vragen wat ze na het traject met de opgedane kennis gaan doen, zorgen we ervoor dat de plannen niet in een la verdwijnen.” De meeste trajecten zijn gericht op de basiskwalificatie, omdat deze voor iedere docent verplicht is. “De SKE is niet verplicht, maar wordt wel vaak gevraagd aan examencommissieleden, leden van de curriculumcommissie en beleidsmedewerkers die iets doen rondom toetsing”, legt Samantha uit.

“Door docenten te vragen wat ze na het traject met de opgedane kennis gaan doen, zorgen we ervoor dat de plannen niet in een la verdwijnen”

Korte lijntjes

Over de samenwerking met Cito is Samantha heel positief: “We werken nauw samen, de lijntjes zijn kort. Op het moment dat we merken dat iets niet helemaal lekker loopt of juist heel goed, dan weten we elkaar makkelijk te vinden. Zowel met de mensen op de achtergrond maar ook met de trainers. Je merkt dat iedereen bereidwillig is om het beste uit de samenwerking te halen. We hebben allemaal dezelfde insteek: het gaat niet om het papiertje, het gaat ons erom dat docenten ook ná hun traject verder groeien in hun toetsexpertise. Dat vind ik heel mooi. En natuurlijk is Cito’s expertise op vooral het theoretische vlak voor ons heel waardevol.”

Holistisch beoordelen

In het landelijke netwerk Toetsbekwaamheid wisselt Samantha regelmatig kennis en ervaring uit met andere hogescholen. “Natuurlijk delen we kennis, maar je ziet wel dat iedere hogeschool een eigen visie op toetsing heeft. Wij gaan steeds meer uit van het holistisch beoordelen, maar je hebt ook hogescholen die iets meer vasthouden aan het analytische beoordelen en het ‘zeker weten’. Het gesprek hierover levert vaak mooie discussies op, en ik vind ook niet dat het een beter is dan het ander. Maar het mooie van de manier waarop wij nu werken, is dat we zien dat collega's met elkaar het gesprek aangaan. En juist dát vinden wij belangrijk.” De maatwerktrajecten zoals de HAN Academy ze aanbiedt passen ook in de nieuwe richting die veel opleidingen opgaan, vindt Samantha: “Je ziet dat opleidingen hun toetsing en curricula steeds ontwikkelingsgerichter in gaan richten. Hierdoor treden thema's als programmatisch toetsen steeds meer op de voorgrond. Deze thema’s zien wij ook terug in de hackatons en maatwerktrajecten. Tijdens zo’n hackaton kunnen docenten meteen onderling afstemmen en de toetsen op elkaar aan laten sluiten. Daar zit voor studenten ook een meerwaarde in, want het wordt veel duidelijker wat er van ze verwacht wordt omdat docenten één lijn trekken.”

“Het mooie van de manier waarop wij nu werken, is dat we zien dat collega's met elkaar het gesprek aangaan”

Toekomst

Samantha is tevreden met de manier waarop de programma’s nu staan. “De leeruitkomsten zijn landelijk iets aangescherpt en we zien dat hetgeen wij al deden in onze trajecten daar mooi op aansluit. Dat geeft aan dat we goed bezig zijn. Natuurlijk kan het altijd beter of nog meer op maat, maar samen met Cito hebben we duurzame toetsbekwaamheid op de agenda gezet. Dat is waar het voor mij om draait: we richten ons niet alleen op het behalen van de certificaten, maar brengen het gesprek over onderwijs en toetsing op gang”, besluit Samantha.