Leer meer over ...
Toetsfunctie
Toetsen zijn geen doel op zich, maar waarom toets je dan? En wanneer gebruik je welke
toets? De ene toets is duidelijk de andere niet. Waar de ene toets je helpt beslissingen te
nemen voor individuele leerlingen, geeft de andere toets inzicht voor een groep leerlingen of
de hele school. En daarbinnen zijn varianten mogelijk. Op deze pagina krijg je een overzicht van diverse toetsfuncties.
Weet wat je wilt toetsen!
Toetsen hebben een functie en leveren specifieke informatie op. Als een toets bijvoorbeeld is
bedoeld om een leerling te plaatsen, dan geeft die toets aan of de leerling een bepaald doel of
referentieniveau heeft bereikt. Je kunt de toets niet gebruiken om te beslissen over
vervolgstappen als bepaalde doelen niet zijn bereikt. Daarvoor zijn plannings- en
instructietoetsen beter geschikt. Geen enkele toets levert informatie op waarvoor deze niet is
bedoeld. Ken daarom altijd de toetsfunctie.
"Geen enkele toets levert informatie op waarvoor deze niet is bedoeld."
Meest voorkomende toetsfuncties
Op individueel niveau
- Diagnostisch Een diagnostische toets is een onderzoek om te achterhalen wat leerlingen wel en niet beheersen, en wat hun sterke en zwakke punten zijn op verschillende (deel)vaardigheden. Diagnostische toetsen hebben als doel hebben inzicht te krijgen in het leerproces en dit waar nodig bij te sturen.
- Voortgang Met een voorgangstoets verzamel en interpreteer je systematisch gegevens over de voortgang van de leerresultaten tegen het licht van de gewenste einddoelen. Dit doe je om het leerproces te monitoren en te optimaliseren.
- Plaatsing Met toetsen om te plaatsen deel je een leerling in bij een (niveau)groep binnen een onderwijstraject. Het uiteindelijke doel blijft om hetzelfde eindpunt, diploma of certificaat te behalen als de leerlingen die in een andere groep zijn geplaatst.
- Classificatie Classificatietoetsen gebruik je om informatie te krijgen over het best passende onderwijstraject.
- Selectie Selectietoetsen zet je in om iemand al dan niet toe te laten tot een opleiding, cursus of baan. De ‘opnemende instantie’ kiest personen voor een bepaalde vacature of een bepaalde opleiding, op grond van relevant geachte indicatoren, zoals behaalde diploma's, een afgelegde toets, of werkervaring.
- Certificering Met toetsten om te certificeren beslis je of een leerling een onderwijsprogramma met succes afgesloten heeft. Afhankelijk van de toets ontvangt de leerling wel of niet het bijbehorende diploma of certificaat.
Op groepsniveau
- Planning en instructie Planning- en instructietoetsen (soms ook: leerdoelgerichte toetsen) worden tijdens het onderwijsleerproces gebruikt om kennishiaten op te sporen en het onderwijs daarop te evalueren en bij te sturen. Het zijn toetsen met een gering aantal items, behorend bij een bepaald leerdoel.
Op schoolniveau
- Kwaliteitszorg Toetsen voor kwaliteitszorg (ook wel: procesevaluatie) zijn bedoeld om de onderwijskwaliteit van een school als geheel bij te sturen en evalueren. Dat gebeurt door het verzamelen en interpreteren van gegevens over het verloop van onderdelen van een onderwijsproces.
Aan de slag met toetsfuncties
Teamtalk - In gesprek over toetsfuncties
Ga jij wel eens in gesprek met je collega’s over de manier waarop jullie toetsen inzetten? Gebruiken jullie de toetsen met hetzelfde doel en is dit het juiste doel? Door met je team kritisch te kijken naar de toetsen die jullie inzetten en na te gaan met welke functie je toetst krijg je beter zicht op wat je wel en niet meet. Misschien mis je wel een functie waarvan je had verwacht of gehoopt dat die wel aan bod kwam. Of kom je erachter dat er ten onrechte meerdere functies aan één toets worden toegekend. Met deze Teamtalk kun je op een laagdrempelige manier in gesprek over de toetsfuncties bij jou op school en leg je dit gelijk overzichtelijk vast.
Artikel - Toetsfuncties in de praktijk
Vind je het lastig om de verschillende toetsfuncties voor je te zien? Misschien helpen de voorbeelden in dit artikel om ze te duiden.
Verdiep je kennis
Verwante onderwerpen
- Toetsgebruik
- Formatief handelen
- Summatief toetsen
- Programmatisch handelen
- Toetsen op afstand