Werkplaats: democratisering van kritisch denken
Om onderwijsonderzoek en onderwijsvernieuwing aan elkaar te verbinden, faciliteeert het NRO diverse werkplaatsen. In 2018 ging de
werkplaats ‘Democratisering van Kritisch Denken’ van start. Die moet een raamwerk opleveren voor competenties op het snijvlak van
bildung, kritisch denken en burgerschap, oftewel ‘kritisch verantwoordelijk
vermogen’. Via de werkplaats ontwikkelen docentontwikkelteams passende leer- en
nascholingsactiviteiten voor mbo-studenten. CitoLab werkt sinds medio 2020 mee en ontwikkelt formatieve assessmenttools. Het doel daarvan? Inzetbare informatie opleveren over de leervorderingen van studenten.
Democratisering van kritisch denken. Wat is dat?
Via de werkplaats ‘democratisering van kritisch denken’ werken docenten samen met andere experts aan het bevorderen van kritisch verantwoordelijk vermogen van studenten. Wat houdt dat in? Studenten aan mbo-opleidingen ontwikkelen niet alleen beroepspecifieke bekwaamheden, maar ook kritisch denkvaardigheden en burgerschapscompetenties om als beroepsbeoefenaar en burger actief te participeren in de maatschappij. Bovendien ontwikkelen ze zich als persoon om zo onafhankelijk en authentiek te functioneren. Kritisch verantwoordelijk vermogen is dan ook de integratie van kritisch denken, burgerschap en zelfverantwoordelijkheid (Bildung).
Facts
- Onderzoekers: Michiel Waltman, Jos Keuning
- Samenwerkingspartners: NRO-project in samenwerking met ROC van Twente, ROC Midden Nederland, Universiteit Twente, Rijksuniversiteit Groningen en Hogeschool Utrecht.
- Doelgroep: docenten en studenten in het beroepsonderwijs en andere onderwijssectoren die bezig zijn met toetsing van kritisch verantwoordelijk vermogen en deelaspecten daarvan.
- Looptijd: 2021 - 2023
"Er is behoefte aan de ontwikkeling van (formatieve) toetstaken om zicht te krijgen in ontwikkeling van burgerschapscompetenties van studenten in het beroepsonderwijs en meer algemeen in de ontwikkeling van complexe vaardigheden zoals kritische denkvaardigheden."
Taak CitoLab in de werkplaats
- Wij ontwikkelen toetstaken volgens de principes van Evidence-centered design.
- Het project beoogt een methodiek op te leveren die docenten binnen en buiten de werkplaats helpt bij het bevorderen van kritische verantwoordelijkheid in hun onderwijs.
- We onderzoeken wat de kenmerken zijn van toetstaken die kritische verantwoordelijk vermogen oproepen, en de bruikbaarheid van de methode van Evidence centered design bij het ontwikkelen ervan.
Fasering werkplaatsactiviteiten
- In de eerste twee jaar (2018-2020) is gewerkt aan de ontwikkeling en onderbouwing van een visie, en aan het ontwerpen, uitvoeren en evalueren van onderwijsactiviteiten.
- Op dit moment (2021-2023) werken docenten in docentontwikkelteams samen met toetsdeskundigen en inhoudelijke experts aan een raamwerk voor didactiek en toetsen van kritisch verantwoordelijk vermogen.
- Een kernactiviteit is dat zowel bij didactiek als bij toetsing geschikte taken moeten worden gevonden, aan de hand waarvan studenten het vermogen ontwikkelen, begeleid door docenten, en waarmee ze groei in dat vermogen kunnen demonstreren.