SluitenSluiten
Docentenoverleg

Beoordelen schrijfvaardigheid Nederlands havo/vwo

Onderzoeksresultaten en materiaal, divisie centrale toetsen en examens

Cito logo plectrumVerder
Beoordelen schrijfvaardigheid Nederlands havo/vwoMeer

Beoordelen schrijfvaardigheid Nederlands havo/vwo

Bij het centraal examen Nederlands havo/vwo wordt een leerling getoetst op leesvaardigheid. Schrijfvaardigheid maakt onderdeel uit van het schoolexamen. Bij de toetsing van schrijfvaardigheid is de complexiteit van de beoordeling een pijnpunt.
De oordelen van verschillende beoordelaars komen lang niet altijd voldoende overeen.  
Stichting Cito heeft verkennend onderzoek gedaan naar het effect van een genre-specifieke benadering op het eenduidig beoordelen van schrijfvaardigheid.
"Het idee van ons onderzoek was, dat in overleg met docenten tekstgenres worden gekozen en genre-specifieke kenmerken worden benoemd, die de basis vormen voor meer eenduidige analytische beoordelingsschema’s."
Afbeelding gevoelig roze
Uriël Schuurs
Oud-collega Stichting Cito en auteur van het artikel Het toetsen van schrijfvaardigheid in Examens
leerling in schoollokaal

Genre-kenmerken en beoordelaars

Bij genre-analyse worden specifieke kenmerken van tekstgenres bestudeerd. Deze onderscheiden zich op basis van taalgebruik, inhoud en vorm en structuur. In overleg met docenten zijn twaalf tekstgenres gekozen, zoals een nieuwsbericht, column, een recensie en een creatief essay. Per genre hebben docenten een schrijfopdracht, een beoordelingsmodel en een korte lessenreeks ontwikkeld.
Deze schrijfproducten zijn vervolgens beoordeeld door de eigen docent, twee externe beoordelaars en een medeleerling. Zij hebben hierbij gebruikgemaakt van verschillende beoordelingsmodellen.

Resultaten onderzoek

Uit het onderzoek blijkt onder meer dat het goed mogelijk is om schrijfopdrachten te ontwikkelen die afwijken van het type schrijfopdracht dat doorgaans in het voortgezet onderwijs gebruikt wordt. We zien daarnaast dat leerlingen het werk van medeleerlingen milder beoordelen dan hoe docenten datzelfde werk beoordelen.

Meer weten over dit onderzoek? Lees hier het artikel ‘Het toetsen van schrijfvaardigheid’ in Examens'.
Voorbeeld genre Nieuwsbericht
Schrijfopdracht
Kruip in de huid van een journalist en schrijf een nieuwsbericht. Gebruik hierbij vier foto’s. Deze zelfbedachte gebeurtenis beschrijf je in een nieuwsbericht. 
Beoordelingsmodel
De uitwerking van de leerling wordt beoordeeld op drie aspecten: inhoud, taalgebruik en vorm en structuur. Het beoordelings-model hanteert een vierpuntschaal.
Korte lessenreeks
In de lessenreeks wordt beschreven wat er precies voorafgaand aan de opdracht en tijdens de verschillende lessen behandeld kan worden rondom het tekstgenre.