SluitenSluiten
Leerlingen op weg naar de les

Waar komt de huidige slaag-zakregeling vandaan?

Over de ontwikkelingen van de diploma-eisen

Cito logo plectrumVerder

Waar komt de huidige slaag-zakregeling vandaan?

In de slaag-zakregeling staat beschreven onder welke voorwaarden leerlingen een diploma krijgen in het voortgezet onderwijs. In het artikel ‘De geschiedenis van de slaag-zakregeling’ schrijven collega’s Paul van der Molen en Jos Keuning over de historische ontwikkeling van deze regeling over de afgelopen 150 jaar. Ook kijken zij naar recente ontwikkelingen die mogelijk voor nieuwe aanpassingen in de slaag-zakregeling kunnen zorgen.

Dynamische slaag-zakregeling

De slaag-zakregeling is altijd meebewogen met ontwikkelingen in de maatschappij en het onderwijs:

TijdlijnFiguur 1. Overzicht van jaren met een wijziging van de slaag-zakregeling

Eerste landelijke afspraken

De eerste slaag-zakregeling dateert van 1870. Hierin werd de betekenis van de cijfers 1 t/m 10 vastgelegd. Ook stond hierin vermeld wanneer een leerling geslaagd was en dat er een tweede correctie moest plaatsvinden. Had je vijven of hoger, dan was je geslaagd.

Herkansen, schoolexamen en kernvakken

Met de invoering van de Mammoetwet in 1970, kwam de mogelijkheid om je examen te herkansen. Voor die tijd moest je een mondelinge examen afleggen als je lager dan een 7 had gehaald voor je schriftelijke examen. Ook werd het schoolexamen naast het landelijk examen een feit. De vakken Nederlands, Engels en wiskunde zijn vanaf 2013 aangemerkt als kernvakken.

Door de jaren heen

Bij welke cijferlijst kreeg je een diploma tussen 1870 en 2013:

DiplomabeslissingTabel 1. Overzicht van de diplomabeslissing bij verschillende cijferlijsten op basis van de verschillende slaag-zakregelingen
“In het jaar 2000 werd de regel geschrapt dat je gemiddeld een 6 moest hebben om te slagen. In 2009 werd deze beslissing weer teruggedraaid. Als reden werd gegeven dat hiermee ‘de zesjescultuur wordt tegengegaan’. Toch zien we dat het aantal zessen toeneemt."
Paul van der Molen is ook mede-auteur van het artikel Steeds meer zesjes

Verantwoordelijk

Voor het doorvoeren van wijzigingen in de slaag-zakregeling is de minister van onderwijs verantwoordelijk. Stichting Cito is als adviseur betrokken geweest bij de veranderingen van de slaag-zakregeling in 2012 en 2013.
Deze veranderingen betroffen:
  • de invoering van de ce-eis; het rekenkundig gemiddelde van de ce-cijfers moet minimaal 5,5 zijn
  • de kernvakkenregel; de cijfers van de kernvakken zijn minimaal een 6, waarbij één 5 is toegestaan

Ontwikkelingen

Naar verwachting zal de slaag-zakregeling blijven meebewegen op ontwikkelingen in de maatschappij en het onderwijs. Denk hierbij aan de 21e-eeuwse vaardigheden. Of het stimuleren van talentontwikkeling door het belonen van goede prestaties.