To test or not to test? That's NOT the question

De Chinese overheid had tijdens de Sui-dynastie, rond het jaar 600, er al belang bij om goede ambtenaren in dienst te krijgen. Het deed er voor hen niet toe wat je afkomst of status was, als je slaagde voor het examen kon de overheid je goed gebruiken. Deze examens waren een stuk pittiger dan bijvoorbeeld de huidige examens in het voortgezet onderwijs. Van iedere honderd kandidaten slaagden er maar vijf.

Kwaliteit

De kwaliteit van deze examens was ook naar huidige maatstaven goed. Zo was het schrijven van een opstel één van de onderdelen. Dat opstel werd dan door twee deskundigen onafhankelijk van elkaar beoordeeld op basis van een concreet beoordelingsvoorschrift. En als de oordelen van de twee deskundigen teveel van elkaar verschilden werd er een derde beoordelaar bijgehaald om tot een definitief oordeel te komen.

Mensen zijn slechte beoordelaars

Vandaag de dag is het niet anders. Psychologisch onderzoek naar oordeelsvorming en beslisprocessen op uiteenlopende terreinen maakt duidelijk dat de mens in de regel geen goede beoordelaar, beslisser of voorspeller is. Mensen weten eigenlijk niet goed hoe ze tot een bepaald oordeel komen. En erger nog, geconfronteerd met dezelfde informatie, komen ze vaak tot verschillende beslissingen. Wanneer we tot een oordeel, beslissing of voorspelling moeten komen, zijn we dus gebaat bij ondersteuning. Zo voorkomen we dat onze subjectiviteit een grote rol gaat spelen. Examens en toetsen kunnen die ondersteuning leveren wanneer sprake is van belangrijke beslissingen over de onderwijsloopbaan van personen of in hun carrière daarna.

4 redenen om examens en toetsen in te zetten

Examens en toetsen kunnen de kwaliteit van beslissingen over kandidaten, leerlingen, studenten én professionals in verschillende opzichten verbeteren. Waarom zou je als organisatie een examen of toets inzetten?

1. Ze leveren onafhankelijke concrete informatie ter aanvulling op bestaande subjectieve oordelen. Hierdoor neemt de objectiviteit van het beslisproces toe. Willekeur bij het nemen van beslissingen valt –tot op zekere hoogte– te voorkomen.
2. Het vergroot de transparantie van het beslisproces voor alle betrokkenen. Het is duidelijk te maken volgens welke procedure een beslissing tot stand gekomen is of tot stand zal komen.
3. Examens en toetsen zijn een snelle en relatief eenvoudige manier om beslissingen te nemen over grote groepen personen.
4. Er kan concreet onderzoek gedaan worden naar de kwaliteit van examens. Op basis van dat onderzoek is dan aan te tonen dat een examen ook werkelijk geschikt is voor het doel waar het voor ontwikkeld is. Dat is van groot belang voor alle stakeholders.

Eerlijk gezegd is er in mijn ogen geen alternatief voor examens en toetsen, zolang ze maar aantoonbaar van goede kwaliteit zijn. Deze instrumenten geven dan goed en eerlijk inzicht in de kwaliteiten van mensen. Meer inzicht dan wanneer ze er niet zouden zijn. Wat vindt u?