Voor groep 3 tot en met 8
Executieve functies
Cognitieve ontwikkeling is belangrijk, maar je wilt natuurlijk óók weten hoe leerlingen hun schoolwerk aanpakken. Hoe zit het met hun luister- en werkhouding? Kunnen ze zelfstandig leren en werken? Zitten er leerlingen in de groep die moeite hebben met het onthouden van instructies en die snel van slag lijken? Als dat het geval is, valt het natuurlijk niet mee om taal en rekenen onder de knie te krijgen. Met ons instrument Executieve functies krijg je een goed beeld van elke leerling. Je ziet gelijk waarop je kunt focussen om elke leerling optimaal te laten groeien.
"Het is heel waardevol om inzicht te krijgen in hoe een leerling het schoolwerk aanpakt."
Hoe werkt het?
Het instrument bestaat uit vragenlijsten voor leerkracht én leerlingen. Vanaf groep 5 kan zowel de leerkracht als de leerling een vragenlijst invullen. Daardoor kun je ook een gesprek aangaan over de signaleringen. Hoe staan de leerlingen er zelf in en komt dat overeen met hoe je er als leerkracht naar kijkt? Dat bevordert het eigenaarschap. Soms is een gesprek niet nodig en wil je direct aan de slag met een leerling of een groep. In dat geval kun je de tips uit de handreiking gebruiken. Desgewenst kan voor een enkele leerling besloten worden tot nader onderzoek. Voor officiële diagnostiek is dit instrument niet geschikt.Het instrument Executieve functies is onderdeel van het brede én diepe aanbod van Leerling in beeld, het leerlingvolgsysteem voor primair en speciaal onderwijs.
Over het instrument
- Digitale vragenlijst voor leerkrachten (groep 3 t/m 8)
- Digitale vragenlijst voor leerlingen (groep 5 t/m 8)
- Signaal op het Leerlingprofiel van Leerling in beeld
- Geschikt voor regulier onderwijs*
- Audio-ondersteuning voor alle leerlingen die daar baat bij hebben
Voorbeeld leerkrachtvragenlijst (klik op de afbeelding voor een vergroting)
Voorbeeld leerlingvragenlijst (klik op de afbeelding voor een vergroting)*Wil je het instrument in het so of sbo gebruiken? Houd er dan rekening mee dat meer leerlingen een signaalscore zullen krijgen. Het instrument is namelijk gebaseerd op het reguliere onderwijs.
Dit breng je in beeld
Het instrument geeft inzicht in hoe leerlingen hun schoolwerk aanpakken. Op verzoek van het onderwijsveld gebruiken we in de basis de elf executieve functies die SLO onderscheidt. Deze zijn verdeeld over drie categorieën:- categorie geheugen en stabiliteit. Het instrument bevat onder andere vragen over emotieregulatie en werkgeheugen.
- categorie luister- en werkhouding. Het instrument bevat onder meer vragen over reactie-inhibitie, volgehouden aandacht, taakinitiatie en flexibiliteit.
- categorie zelfstandig leren en werken. Het instrument bevat onder meer vragen over plannen, organiseren, timemanagement, doelgericht gedrag en metacognitie.
Voorbeeld leerlingprofiel (klik op de afbeelding voor een vergroting)
Hoe zet je het instrument in?
- Je kunt de vragenlijst voor leerlingen en de vragenlijst voor leerkrachten afzonderlijk inplannen in Leerling in beeld.
- Je kunt de vragenlijsten op elk moment in het schooljaar inzetten (bijvoorbeeld één of twee keer). Je bepaalt zelf hoe je het instrument inzet en wie de vragenlijsten invult.
- Vragenlijst leerkracht: één taak, 5 minuten per leerling
- Vragenlijst leerling: één taak, 10-15 minuten (afhankelijk van de leessnelheid en wel/geen gebruik van verklanking)
- Alle afname-instructies staan in Leerling in beeld.
Weetje
Wat zijn executieve functies? En wat heb je er aan?
Executieve functies zijn denkprocessen die je in staat stellen om je gedrag, gevoelens en gedachten te sturen en zo doelgericht en sociaal gedrag te ontwikkelen zowel op school als daarbuiten. Executieve functies zijn de basis voor zelfsturing en leren leren (denk bijvoorbeeld aan een adequate leer- en werkhouding). Bij kinderen en jongeren zijn de executieve functies nog volop in ontwikkeling. Die ontwikkeling kun je begeleiden en stimuleren door leerlingen de benodigde vaardigheden aan te leren en daarmee te laten oefenen. Zo kan het zelfsturende vermogen van de leerlingen groeien en hebben ze geleidelijk aan steeds minder begeleiding nodig.
Executieve functies zijn denkprocessen die je in staat stellen om je gedrag, gevoelens en gedachten te sturen en zo doelgericht en sociaal gedrag te ontwikkelen zowel op school als daarbuiten. Executieve functies zijn de basis voor zelfsturing en leren leren (denk bijvoorbeeld aan een adequate leer- en werkhouding). Bij kinderen en jongeren zijn de executieve functies nog volop in ontwikkeling. Die ontwikkeling kun je begeleiden en stimuleren door leerlingen de benodigde vaardigheden aan te leren en daarmee te laten oefenen. Zo kan het zelfsturende vermogen van de leerlingen groeien en hebben ze geleidelijk aan steeds minder begeleiding nodig.
Haal jij er alles uit?
- In het leerlingprofiel worden cognitieve vaardigheden én executieve functies samen in beeld gebracht. Zo zie je meteen waarop je kunt focussen om de leerling te laten groeien.
- De handreiking bevat concrete tips voor leerkrachten om de executieve functies te verbeteren.
- Voor nog meer inzicht gebruik je óók het instrument sociaal-emotioneel functioneren. Dit is eveneens onderdeel van pakket Compleet van Leerling in beeld.
Training en advies gewenst? Investeer in je eigen deskundigheid via onze cursussen, webinars of advies op maat.
Bestellen
Het instrument Executieve functies is onderdeel van pakket Compleet van Leerling in Beeld. Lees meer over dit leerlingvolgsysteem.Leerling in beeld
Bestellen
Wil je geen pakket? Je kunt dit instrument ook los bestellen.
