SluitenSluiten
studenten aan het werk

Kennis voor jou

Toetsmatrijs

Cito logo plectrumVerder
Leer meer over ...

Toetsmatrijs

Heb je al eens gewerkt met een toetsmatrijs? Het is een handig hulpmiddel om de inhoud van je toets te bepalen. Een toetsmatrijs is een schema waarin je vastlegt welke onderwerpen in de toets aan bod komen, welke vaardigheden verwacht worden en hoe belangrijk elk onderdeel is. Daarmee helpt de toetsmatrijs je een toets te maken die een goede afspiegeling vormt van de leerstof.

Werken met een toetsmatrijs. De voordelen:

Een toetsmatrijs:

  • verkleint de kans dat je belangrijke onderdelen uit de leerstof vergeet.
  • verkleint de kans dat minder belangrijke onderdelen te veel aandacht krijgen.
  • stimuleert je om vragen te maken die verschillende vaardigheden vereisen van leerlingen.
  • helpt je om toetsen vergelijkbaar en gelijkwaardig op te stellen (handig wanneer je meerdere toetsen maakt op basis van dezelfde leerstof).
  • kan dienen als verantwoording naar anderen, zoals collega-vakdocenten en inspectie.

Zo maak je in vijf stappen een toetsmatrijs

  • Bepaal de onderwerpen die in de toets komen.
  • Kies de gewenste vaardigheidsniveaus (taxonomie).
  • Bepaal de punten / weging voor elk onderwerp in de toets.
  • Stel het aantal vragen per onderwerp vast.
  • Verdeel de vragen en punten over de verschillende vaardigheidsniveaus.
Afbeelding voorbeeld toetsmatrijs
"Wees spaarzaam met toetsvragen die veel punten kunnen opleveren. Het lijkt soms interessant om leerlingen dit soort 'zware' opdrachten voor te leggen. Maar eigenlijk is het beter om meer toetsvragen te maken, zodat je meer onderwerpen kunt toetsen."
Kimberley Lek portret 2022
Kimberley Lek
Onderwijskundig onderzoeker

Vaardigheidsniveaus bepalen? Gebruik een taxonomie

Heb je de toetsinhoud duidelijk? Bekijk dan welke prestaties je verwacht van je leerlingen. Hiervoor kun je een taxonomie inzetten.

  • Een taxonomie is een classificatieschema waarin aspecten van presteren beschreven worden. Die aspecten hebben dan een hiërarchische relatie.
  • Er zijn taxonomieën die betrekking hebben op het cognitieve, affectieve of psychomotorische domein.
  • Als je een taxonomie opneemt in je toetsmatrijs, kan deze je helpen opgaven te ontwikkelen op het beoogde leerdoelniveau. 

Veelgebruikte taxonomieën

  • Bloom (cognitief)
  • Romiszowski
  • RTTI (cognitief)
  • Krathwohl (affectieve domein)
  • Simpson (psychomotorisch)
  • Kubus van de Block (cognitief & affectief)

Verdiep je kennis

Meer over de taxonomie van Bloom

De taxonomie van Bloom is gebaseerd op een hiërarchische ordening van cognitieve vaardigheden:

Kennis - Begrip - Toepassing - Analyse - Synthese - Beoordeling

Meestal wordt deze zesdeling teruggebracht tot een tweedeling: kennis (reproductie) en toepassing (productie). Bij kennis (reproductie) ligt de nadruk op het toetsen van zaken die ook als zodanig onderwezen zijn. Bij toepassing (productie) moet de leerling zijn kennis toepassen in een andere context dan hem is onderwezen.
Afbeelding taxonomie Bloom

Verwante begrippen